Alleenrecht Koninklijke Nederlandse munt
De Nederlandse munt is sinds 1807 de enige instantie die het Nederlandse geld mag slaan en drukken. In Middeleeuwen hadden veel grote handelssteden hun eigen munthuis, maar omdat dit tot een omslachtige administratie leidden, is onder leiding van Koning Napoleon destijds besloten het slaan van munten onder te brengen bij één instantie.
Het Nederlandse muntenhuis als staatsbedrijf
Nadat in 1814 de Republiek der Nederlanden werd gesticht, werd het munthuis omgedoopt tot de Rijksmunt. In 1902 kwam deze instelling onder toezicht van het Ministerie van Financiën te staan en tien jaar later werd het een officieel staatsbedrijf. Sinds 1994 is de Koninklijke Nederlandse Munt een zelfstandig bedrijf waarvan de staat voor honderd procent aandeelhouder is. Sindsdien houdt het munthuis zich ook bezig met commerciële activiteiten, zoals muntenhandel en het beheren van het geldmuseum dat in hetzelfde gebouw is gevestigd.
3D-techniek
In mei 2010 bracht de Koninklijke Nederlandse Munt een munt uit die was geslagen met 3D lasergestuurde technologie. Dat was het Max-Havelaar vijfje. Op de voorzijde staat een portret van Koningin Beatrix en op de keerzijde is de eerste alinea van het boek van Multatuli te lezen. Door de lasergestuurde graveermethode is extreem verfijnde detaillering mogelijk.
Buitenlandse munthuizen
De meeste landen hebben, net als Nederland maar één nationaal muntenhuis. In België is dit de Koninklijke Munt van België die gevestigd is in Brussel. Maar de US Mint heeft, bijvoorbeeld, verschillende vestigingen verspreid over de Verenigde Staten. Het hoofdkantoor is gevestigd in Washington DC, de andere vestigingen staan in Philadelphia, Pennsylvania, Denver en Colorado.
Ambulant muntenhuis
Sommige kleinere landen hebben geen eigen munthuizen. Luxemburg laat haar munten bijvoorbeeld slaan bij de Staatsmunt van Frankrijk, de Koninklijke Nederlandse munt en de Koninklijke Munt van België. Zij fungeren als ambulante munthuizen voor Luxemburg. Dit is dus ook de reden dat bij de Koninklijke Nederlandse Munt soms ook munten voor Luxemburg, Malta en Slovenië worden geslagen.