Verschil daalder en rijksdaalder
Gedurende geruime tijd, namelijk van 1945 tot 1988 was de rijksdaalder de munt met de hoogste waarde. In 1988 werd het vijfje geïntroduceerd als muntstuk. Van oorsprong was de rijksdaalder een munt ter waarde van vijftig stuivers. Een munt ter waarde van dertig stuivers, heette destijds ‘daalder’. Na de invoering van de cent is de rijksdaalder blijven bestaan, maar de daalder is vanaf die datum komen te vervallen.
Oorsprong rijksdaalder
De naam rijksdaalder komt van zijn oorspronkelijke betekenis: ‘daalder van het Rijk’, ofwel het Duitse Rijk. De munt was volgens de besluiten van de Rijksdag geslagen en wordt in het Duits ‘Reichsthaler’ genoemd. Na Duitsland hebben ook andere landen (Denemarken, Zweden en Nederland) besloten rijksdaalders in te voeren. De rijksdaalder heeft een belangrijke rol gespeeld in de handel met het Oosten. De voorloper van de rijksdaalder was de ‘drieguldenmunt’.
Bijnamen van de rijksdaalder
De rijksdaalder heeft door de jaren heen diverse bijnamen gehad. De meeste bekende is waarschijnlijk ‘knaak’. De oorsprong van deze naam is onbekend. Het vermoeden bestaat dat er een verband bestaat met het Duits Bargoense ‘Knök’, of Kneks, dat daalder betekent. De verdere etymologie is echter onbekend. Deze benaming werd in eerste instantie waarschijnlijk in dieventaal gebruikt en is van daaruit overgenomen in de omgangstaal als omschrijving voor ‘groot muntstuk’.
Een andere benaming voor rijksdaalder is ‘achterwiel’, omdat de rijksdaalder het grootste muntstuk was. Een achterwiel is doorgaans het grootste wiel aan een wagen. Een derde bijnaam is ‘riks’, wat rijksdaalder in het kort is. Dit woord is mogelijk afgeleid van het Franse ‘rixdale’.
Er gaan ook verhalen dat de daalder zijn naam dankt aan de ‘joachimstaler, een zware zilveren munt die in 1519 in Joachimstal in Bohemen voor het eerst werd geslagen. Zware zilveren munten werden destijds ‘taler’ genoemd. In Nederland werden ze jochemdaalder of gewoon daalder genoemd. In 1566 werd de officiële naam ‘rijksdaalder’.
Zilveren rijksdaalder
Door de jaren heen zijn er veel verschillende versies van de rijksdaalder uitgegeven. Zo was er de zilveren rijksdaalder, die overigens niet van massief zilver was maar wel verzilverd. De zilver waarde van de zilveren rijksdaalder is momenteel ongeveer 10 euro. Voor verzamelaars kan de zilveren rijksdaalder echter wel een grotere waarde hebben.
Wilhelmina rijksdaalder
De Wilhelmina rijksdaalder werd na haar koningschap ingeruild voor de rijksdaalder met een afbeelding van Juliana erop. Oude rijksdaalders zijn zeer geliefd bij verzamelaars en kunnen in sommige gevallen veel geld opleveren.